Mục lục
Ít người biết rằng cây tầm bóp – một loại rau dại mọc hoang lại chứa nhiều dưỡng chất và là một trong những dược liệu tốt cho sức khỏe, được nhiều lang y tin dùng để điều trị bệnh.
Cùng “Có bệnh phải chữa” khám phá những công dụng tuyệt vời của cây tầm bóp trong việc điều trị bệnh trong bài viết dưới đây.
Cây tầm bóp là cây gì?
Cây tầm bóp (tên khoa học Physalis angulata L), thuộc họ cà – Solanaceae, còn được gọi với những cái tên như :cây đèn lồng, thù lù canh.
Tầm bóp là cây thân thảo, cao khoảng 50-90cm, có phân nhiều cành nhánh. Lá mọc so le, hình bầu dục, chia hoặc không chia thùy. Hoa mọc đơn độc, có cuống mảnh, đài hoa hình chuông, màu xanh, được bao phủ bởi lớp lông tơ mịn bên ngoài. Tràng hoa màu trắng nhạt hoặc vàng tươi, đôi khi điểm những chấm màu tím ở gốc.
Quả tầm bóp tròn, mọng, nhẵn. Khi chưa chín màu xanh, lúc chín chuyển màu đỏ hoặc cam. Ngoài quả có lớp đài bao trùm giống như túi bảo vệ, khi bóp vỡ cho tiếng kêu lốp bốp. Bên trong mỗi quả chứa nhiều hạt li ti, hình thận.
Cây tầm bóp có nguồn gốc từ châu Mỹ nhiệt đới. Tại Việt Nam, cây mọc hoang dại ở khắp các bờ ruộng, bãi cỏ, đất hoang ven đường, ven rừng. Cây ra hoa kết quả quanh năm, hầu hết bộ phận trên cây đều được tận dụng làm thuốc. Người ta thường thu hái quanh năm, dùng tươi hoặc phơi khô để cất đi dùng dần.
Nhiều người thường dùng rau tầm bóp được chế biến thành nhiều món ăn ngon, luộc, nấu, xào, nhúng lẩu. Hơn nữa, nhờ trong cây có chứa nhiều dưỡng chất quan trọng nên thường được ứng dụng vào nhiều bài thuốc trị bệnh, cho kết quả rất khả quan.
Cây tầm bóp có những công dụng dược lý và tác dụng ra sao?
Theo Đông y, tầm bóp có vị đắng, tính mát, không độc, quả vị chua, tính bình. Cây tầm bóp còn có các tác dụng như: làm thuốc lợi tiểu, trị chứng bệnh cảm sốt, viêm họng, khan tiếng, ho có đờm, ho khan, ban đỏ, thủy đậu, tiểu đường, sưng yết hầu, nóng trong, bệnh chân tay miệng.
Ngoài ra, tầm bóp còn được ứng dụng trong các bài thuốc nam để điều trị dạ dày,đái tháo đường, chống co thắt và chống đông máu. Đặc biệt, Ở bắc Ấn Độ, người dân thường dùng quả tầm bóp chín hoặc cây tầm bóp nấu nước để hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến gan.
Theo các nghiên cứu Tây y thì trong cây tầm bóp có chứa các hoạt chất như Anthocyanin, các Whitasteroid (Physalin A-D, F, L-O, Physagulin A-G). Đây đều là những vi chất có tính năng ứng chế thành công tế bào ung thư. Đó là lý do vì sao nhiều loại thuốc, thực phẩm chức năng điều trị ung thư có thành phần từ cây tầm bóp.
Ngoài công dụng chữa bệnh, trong tầm bóp còn chứa nhiều chất xơ, đạm, chất béo, Canxi, Sắt, Vitamin A, C…Nhiều người thường xuyên ăn tầm bóp để phòng tránh bệnh Scorbut – nguyên nhân do thiếu Vitamin C, tránh nướu răng chảy máu, nhanh lành vết thương và làm giảm vết bầm tím trên da.
Những bài thuốc dân gian trị bệnh hiệu quả cao với cây tầm bóp
Với những công dụng dược lý vừa kể trên, chúng ta có thể thấy cây tầm bóp có những khả năng “phi thường” trong việc điều trị các chứng bệnh. Ít người có thể ngờ rằng một loại cây mọc dại bên đường, vô cùng quen thuộc với nhiều người mà lại có những khả năng tuyệt vời đến vậy.
Hãy cùng chúng tôi tiếp tục khám phá những bài thuốc dân gian trị bệnh bằng cây tầm bóp ngay sau đây.
1. Trị đinh độc, nhọt vú
Khi trên cơ thể mọc đinh đọc, nhọt vú, bạn lấy 40-80g cây tầm bóp tươi, rửa sạch, ngâm bằng nước muối loãng, giã nát, vắt lấy nước cốt để uống. Phần bã giữ lại để nấu thành nước rửa vết thương hàng ngày.
2. Chữa ho khan, viêm họng, phát ban đỏ, thủy đậu, đi tiểu ít
Dùng 15-30g tầm bóp khô (50-100g cây tươi), đem sắc lấy nước uống trong ngày. Thực hiện cho đến khi khỏi bệnh.
3. Trị đờm nhiệt sinh ho, thủy thũng
Trường hợp bị đờm nhiệt sinh ra ho hay thủy thũng, bạn chỉ cần dùng quả tầm bóp chín để ăn. Đồng thời, với hàm lượng lớn tiền vitamin A, vitamin C trong quả còn hỗ trợ phòng ngừa bệnh đường tiết niệu, viêm thận, bệnh Gout và chữa bệnh Scorbut.
4. Trị đái tháo đường
Bệnh nhân đái tháo đường chuẩn bị khoảng 20-30g rễ cây tầm bóp, rửa sạch, để ráo nước; 1 quả tim lợn, lượng bột chu sa vừa đủ. Nấu chung nguyên liệu với nhau trong 20 phút, rồi gạn lấy nước uống.
Mỗi liệu trình đòi hỏi sự liên tục kéo dài trong 5-7 ngày sẽ thấy tình trạng được cải thiện.
5. Bài thuốc trị ung thư (vòm họng, phổi, gan, đại tràng, tử cung)
Bài thuốc 1: Lấy 30g cây thù lù canh khô và 40g cây bách giải. Cho vào sắc cùng 1,5 lít nước, để lửa nhỏ, đến khi cạn còn 700ml thì ngưng, chia uống 2-3 lần trong ngày.
Bài thuốc 2: Chuẩn bị cây thù lù canh có cành đang mang hoa, quả, lá khô 30g (nếu dùng tươi lấy 100g), bạch truật 20g; mạch môn, cát cánh, huyền sâm, hoàng cầm mỗi thứ 10g, cam thảo 4g.
Toàn bộ dược liệu rửa sạch rồi chặt nhỏ, cho vào nồi, đổ vào bát nước, sắc còn 2 bát, chia uống 2 lần/ngày. Thực hiện bài thuốc liên tục 15-20 ngày, sau đó nghỉ 10 ngày trước khi dùng tiếp đợt thứ 2, 3.
6. Chữa cảm mạo
Chỉ với 20-40g cây lồng đèn khô, bạn đem sắc cùng 2 lít nước cho đến khi sôi. Để nước thuốc nguội, chia uống 2-3 lần trong ngày.
7. Trị rôm sảy ở trẻ nhỏ
Những gia đình có trẻ nhỏ bị rôm sảy, dùng cây tầm bóp tươi nấu nước tắm hàng ngày sẽ nhanh chóng bay hết, trẻ không còn ngứa ngáy.
8. Chữa rối loạn dạ dày
Theo các số liệu thống kê, lượng người mắc bệnh lý liên quan đến dạ dày ngày càng gia tăng rõ rệt ở mọi đối tượng. Nguyên nhân xuất phát từ chế độ ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học, đặc trưng công việc, khí hậu, môi trường…
Để hạn chế tình trạng rối loạn dạ dày, bạn hãy sử dụng cây tầm bóp như một loại rau ăn hàng ngày thông qua nhiều cách chế biến như lẩu, luộc, xào, nấu canh…
9. Cải thiện hệ thống miễn dịch, phòng ngừa bệnh tật
Cây tầm bóp dùng lá đọt non tươi để nấu ăn thay rau trong các bữa ăn chính. Tuần ăn 2-3 lần sẽ nâng cao thể trạng, góp phần ngăn ngừa bệnh tiểu đường, ung thư và nhiều bệnh lý khác.
Những lưu ý khi sử dụng cây tầm bóp để điều trị bệnh
- Là loại cây lành tính, có khả năng điều trị nhiều loại bệnh nên cây tầm bóp phù hợp với nhiều đối tượng, từ già đến trẻ, từ người khỏe mạnh dùng tầm bóp để phòng bệnh tật, nâng cao sức khỏe đến những người bị ho khan, ho có đờm, cảm mạo, bị mụn nhọt, bệnh lý ngoài da, tiểu ít, đái tháo đường, rối loạn dạ dày, ung thư…
- Tuy nhiên, bạn cùng không nên lam dụng, tùy ý sử dụng tầm bóp mà không quan tâm liều lượng. Nếu trong quá trình dùng, bạn thấy những biểu hiện như nổi mẩn, ngứa, khó thở, tức ngực, buồn nôn… hãy ngừng ngay. Trẻ nhỏ, phụ mang thai, người đang chữa bệnh bằng thuốc tây hoặc thảo dược khác cần cẩn trọng, nên có sự đồng ý của bác sĩ trước khi áp dụng
- Cây tầm bóp dễ bị nhầm với cây lu lu. Nhiều người không phân biệt được rõ hai loại cây này. Nếu ăn nhầm phải lá cây lu lu tươi hoặc quả thì chỉ sau 6 – 12h sẽ gặp các hiện tượng như nôn mửa, sốt vã mồ hôi, đau bụng, tiêu chảy, buồn ngủ, rối loạn hô hấp bởi trong cây lu lu có chứa chất độc Solanin.
Bài biết trên vừa cung cấp cho bạn đọc những bài thuốc dân gian trị bệnh từ cây tầm bóp được nhiều bác sĩ Đông y ứng dụng, nhiều người sử dụng cho hiệu quả khả quan. Bạn hãy lưu lại và áp dụng khi cần thiết.
Chúc độc giả dồi dào sức khỏe!